Sivas Kongresi'nin önemi

Sivas Kongresi Türk Milleti'nin karşılaştığı iç dış tehlikelerin yarattığı millî uyanıştan doğmuştur. Amasya Genelgesi'yle toplanması kararlaştırılan kongrenin çalışmalarını kesintisiz bir şekilde sürdürebilmesi ve sonuçlandırabilmesi büyük bir başarıydı. Yine kuşku duymamak gerekir ki, bu başarıda en büyük pay sahibi Mustafa Kemal Paşa'ydı. Sivas yolculuğu sırasında pusu kurulduğu haberi üzerine soğukkanlılığını korumayıp kuvvet almak üzere geri dönmeye kalkışması veya telaş göstermesi durumunda kongrenin toplanamaması tehlikesi doğabilirdi. Ali Galip'in faaliyetlerini büyük bir sabır ve titizlikle izleyip karşı tedbirler almamış olsaydı kongre muhtemelen sonuçlanmadan dağılabilirdi. Yine Mustafa Kemal Paşa gibi bir lider olmasaydı pek çok tarafının bile tam olarak hangi anlama geldiğini bilmediği manda fikri kabul edilebilirdi.
Sivas Kongresi az sayılabilecek temsilci sayısına rağmen (38 kişi) Mebuslar Meclisi'nin kapalı olduğu bir dönemde milleti temsil eden tek kurul oldu. Bununla birlikte İstanbul'daki hükümetin açık muhalefetine rağmen toplanmış olması, tutuklanması için emirler verilmiş, Mustafa Kemal Paşa'yı başkan seçmesi nedeniyle Erzurum Kongresi gibi ihtilalci bir karakter taşıyordu. Sivas Kongresi, daha önce Erzurum'da kararlaştırıldığı üzere vatanın bütünlüğünü ve bölünmezliğini, milletin düşmana karşı birlikte savunma ve direnme kararını ilan etti. Tam bağımsızlık ve millî egemenlik ilkelerini bir kez daha vurgulayarak temel prensipler haline getirdi.

Böylece Erzurum Kongresiyle birlikte Misak-i Millî Esaslarını ortaya koydu. Kongrenin bütün millî cemiyetleri birleştirmesi birlik ve beraberliğin sağlanmasında çok büyük bir aşamaydı. Batı Cephesi'nin başına komutan ataması, hükümete ait olan yürütme yetkisini kullanması anlamına gelmekteydi. Millî kurtuluş hareketi Sivas Kongresiyle bir öndere, kendisini yönetecek bir teşkilata kavuştu. Artık bu mücadeleye Mustafa Kemal Paşa'nın önderlik edeceği açık bir şekilde görüldü. Temsil Heyeti Ankara'da TBMM açılıncaya kadar adeka bir hükümet görevi yaptı.